شاخ‌هایم از آن شما

معمولاً در مسافت‌های بالای نیم ساعت توی ماشین کتاب صوتی یا پادکست گوش می‌دهیم  و در مسافت‌های شهری کوتاه‌تر پخش ماشین روی رادیو ورزش تنظیم می‌کنیم. 

دیشب که رانندگی‌ام در حالت دوم بود، کارشناس مدعو رادیو ورزش در مورد قوانینی در حوزه‌ی تبلیغات بازرگانی صحبت می‌کرد که باعث شد یک جفت شاخ روی سرم سبز شود، این قوانین را این‌جا می‌نویسم که شما هم از این شاخ‌ها محروم نمانید:

- استفاده از کودکان در تبلیغ کالاهایی که مربوط به آن‌ها نیست، ممنوع است.

- مقایسه مستقیم و یا غیر مستقیم یک کالا با کالای دیگر ممنوع است.

- تعیین جایزه برای خرید بیش‌تر ممنوع است.

درستی یا نادرستی این قوانین و قابلیت اجرایشان هم بماند اما به هر حال این موارد جزئی از قوانین ما هستند.

پی‌نوشت: یکی از ایده‌آل‌هایم در این مورد این هست که تبلیغ دروغ و غلوآمیز جرم باشد، مثلاً قبل از تبلیغ شامپوی جلوگیری از ریزش مو، حقیقت تأثیرش در مرجعی معتبر اثبات شود.

پی‌نوشت دوم: پدر بزرگم همیشه می‌گفت چیز خوب را قرار نیست تبلیغ کنن وگرنه بجای روغن نباتی روغن حیوانی را تبلیغ می‌کردن

رادیو مرز

من این روزها خوره‌ی پادکست شده‌ام، چنل‌بی، بی‌پلاس، رادیو دست‌نوشته‌ها، رادیو گیک، ترجمان و چندتا پادکست انگلیسی که برای بهبود لیسنینگ گوش می‌دهم. اما از نظر من شنیدنی‌ترین همه‌ی این پادکست‌ها رادیو مرز هست که عجیب شیفته‌اش شده‌ام و به همه‌ی عالم و آدم معرفی‌اش کرده‌ام، تنها شما خواننده‌های این وبلاگ مانده‌اید :)

مرضیه رسولی روزنامه‌نگار برجسته‌ی حوزه‌ی فرهنگ و هنر(همین هم آوایی مرز و مرضیه را دوست دارم)است که تا به حال ۱۰ اپیزود در رادیو مرز تولید و منتشر کرده است. هر اپیزود موضوعی را دنبال می‌کند که باعث ایجاد مرز و اختلاف بین آدم‌ها شده است.

فهرست قسمت‌های رادیو مرز به همراه توضیح کوتاه پدیدآورنده:

اپیزود اول: فوتبال

محل اختلاف آدمای فوتبالی و غیر فوتبالی کجاست؟ چی میشه یه سری عاشق فوتبال می‌شن و یه سری واقعا بدشون میاد؟ با آدمهای مختلف دراین‌باره صحبت کردم .

اپیزود دوم: طوفانی به اسم بچه

تو این قسمت رفتم سراغ پدر و مادرهایی که بعد به دنیا اومدن بچه رضایتی رو که سابق از زندگی مشترک داشتن، دیگه ندارن

اپیزود سوم:‌ اختلافات خانوادگی سرِ حجاب

قسمت چهارم: مرگِ آدمِ عزیز

موضوع این قسمت فاصله و اختلافیه که مرگ یه آدمِ نزدیک بین صاحب عزا و دیگران به وجود میاره. تو این قسمت با کسانی که عزیزی رو از دست دادن صحبت کردم.

قسمت پنجم: من چاقم

موضوع این قسمت فاصله و اختلافیه که بدن آدم باعثشه. تو این قسمت با کسانی صحبت کردم که خودشون رو چاق می‌دونن، یا یه زمانی چاق بودن.

قسمت ششم: بازگشت به ایران

با کسانی صحبت کردم که چندسال خارج از ایران زندگی می‌کردن و بعد تصمیم به بازگشت گرفته‌ن

قسمت هفتم: بچه‌ی شهید *

تو این قسمت با کسانی صحبت کردم که پدرشون در جنگ هشت‌ساله ایران و عراق شهید شده و از مرزی گفتن که این اتفاق بین اونها و بقیه مردم کشیده.

قسمت هشتم: پا به سن گذاشته *

با کسانی صحبت کردم که با افزایش سن، از طرف آدمهای دیگه با تبعیض‌های پیدا و پنهانی که محورشون سن‌گرایی بوده مواجه شده‌ن

قسمت نهم: غیرتهرانی‌ها

تو این قسمت با کسانی صحبت کردم که برای کار، زندگی و تحصیل از شهرهای دیگه به تهران مهاجرت کردند و به خاطر مهاجر بودن از آدمهای دیگه احساس فاصله می‌کنند

قسمت دهم: بعد از آزادی *

قسمت دهم رادیو مرز درباره فاصله‌ایه که زندانی‌های سیاسی با اطرافیان احساس می‌کنند و تاثیری که این زندان روی خانواده و بخصوص بچه‌ها می‌ذاره. این قسمت قراره یک بخش تکمیلی هم درباره زندانیان غیرسیاسی داشته باشه که در آینده منتشر خواهد شد.

پیشنهاد من: تمامی قسمت‌ها خوب بودند اما فرزند شهید، بعد از آزادی و پا به سن گذاشته‌ها را بیش‌تر از بقیه پسندیدم، اگر فرصت شنیدن همه‌ی قسمت‌ها را ندارید از این چند قسمت شروع کنید.

از کجا رادیو مرز را بشنویم؟ بهترین راه دریافت هر پادکستی استفاده از اپلیکیشن‌های پادکست هست، که بهترین این اپلیکیش‌ها برای اندروید (از نظر من) Podcast Addict برای ویندوز نرم افزار Clementine هست. کافی است این اپلیکشن‌ها را نصب کنید و آن‌جا رادیو مرز را به فارسی جستجو کنید، اما برای شنیدن رادیو مرز راه‌های ساده‌تری هم هست مثلا کانال تلگرام رادیو مرز(@radiomarz) و یا دانلود از اپلیکیش فیدیبو و یا شنیدن آنلاین از سایت ناملیک

پی‌نوشت: اگر از هیچ کدام از راه‌های بالا قادر به شنیدن رادیو مرز نبودید، به من اطلاع دهید تا بیش‌تر راهنمایی‌تان کنم.

پویش درخواست از بیان برای توسعه خدمات بلاگ

فاطمه نویسنده‌ی خوش قلمِ بلاگی از آن خود من را به پویشی دعوت کرده که از این‌جا شروع شده است و قرار است شرکت‌کنندگان در این پویش خدمات جدیدی را از مدیران بیان بخواهند.

اما اجازه بدهید این پویش را به گونه‌ی دیگری تفسیر کنم: این پویش در واقع اولین هشدار جدی به بیان است که اگر دستی نجنباند به زودی بخش بزرگی از کاربرانش را از دست خواهد داد. چرا که اگر بلاگ نویسان رنگ و بوی کهنگی را در این سرویس دهنده نمی‌دیدند هرگز چنین پویشی یا شروع نمی‌شد و یا از آن استقبال نمی‌شد و ادامه نمی‌یافت.

این وبلاگ را سال ۹۵ راه اندازی کردم اما جدی نوشتنم شش ماهی بیش‌تر عمر ندارد اما در همین مدت کوتاه هم چندتایی از مطالبم غیر مرتبط با این پویش نیست: مثلا در مطلبی مفصل در مورد ویژگی مشترک نرم‌افزارهای وطنی نوشتم و این‌که چرا نمی‌شود به آن‌ها دل بست و از تجربه‌های بدم در استفاده از ایمیل نوآور، وبلاگ پرشین‌بلاگ و بازی کلاب فوتبال من نوشتم. در مطلب دیگری ایراد در سیستم آمارگیر بیان را با ذکر مثال تذکر دادم، لینک مطلب را در وبلاگ‌های مدیران فرستادم اما هیچ جوابی نگرفتم.

می‌گویند بزرگ ترین اشتباه کسی که خرش از پل گذشته این است که فکر می کن پل دیگری پیش رویش نیست، حال آن که در عصر جدید زهی خیال باطل.

من زمان معرفی فایرفاکس ۲ را به خاطر دارم که اسمش تازه بر سر زبان‌ها افتاد، همین‌طور معرفی کروم را، حالا کروم به نسخه‌ی ۶۹ رسیده و فایرفاکس به ۶۷. نرم‌افزار خوب را به قابلیت‌هایش در زمان ارائه نمی‌شناسند، هماهنگی‌اش با نیاز‌های روز و به روزرسانی‌‌هایش مهمترین نکته است. وگرنه رانتی بزرگ‌تر از نصب نرم‌افزار به صورت پیش‌فرض بر روی ویندوز وجود دارد؟ حتی این رانت به اینترنت اکسپولرر کمکی نکرد و به خاطره‌ها پیوست. چون نیاز روز را نشناخت.

بخشی از موفقیت سرویس‌های وبلاگی در ایران به خاطر فیلتر شدن وردپرس، بلاگر و مدیوم بوده، واقعیتی که نمی‌توانید انکارش کنید، متاسفانه برخی برای شکست رقیبان داخلی‌شان هم به همین شیوه‌ی ناجوانمردانه روی آورده‌اند، نوشته بودم که چطور بلاگفا نظرات وبلاگنویسان بیان را سانسور می‌کند. دل به این موارد خوش نکنید که هر روز، روزی دیگر است و همیشه درها روی یک پاشنه نمی‌چرخند.

کافی است، اگر در خانه کس است یک حرف بس است، پیشنهادات من:

- بروید به سمت متن باز: انتظار ندارم کاری به یکباره انجام شود، اما قدم به قدم می‌شود پیشرفت و شد شبیه به وردپرس، زمینه‌ای فراهم کنید که بشود برای این‌جا پلاگین نوشت، API بیان را ارائه کنید. مطمئن باشید اگر چنین کنید، آن‌قدر برنامه‌نویس خوش فکر و خلاق داریم که سرویس شما را به رایگان به چیزی بدل خواهند کرد که توانایی جذب وبلاگ نویس غیر فارسی زبان هم خواهید داشت. آنگاه وظیفه‌ی شما می‌شود تامین منابع و امنیت خدمات.

اگر چنین کنید نیازی به پیشنهادهای بعدی نیست همه چیز خود به خود به دست دیگران درست خواهد شد.

- شبکه‌ی اجتماعی وبلاگنویسان: من به بیان علاقمند شدم برای حلقه‌های دوستانه‌اش به خاطر این ستاره‌ای که نوشته‌های دوستانم را به من یادآوری می‌کند برای همین ستاره‌ای که این نوشته‌ی فاطمه را به من نشان داد. اما خود می‌دانید که این ستاره بسیار ابتدایی است. اگر وبلاگی دو مطلب پیاپی بنویسد نوشته‌ی قدیمی‌تر مخفی خواهد ماند؛ اصلاحش کنید. این امکان را فراهم کنید تا نویسنده‌ها را منشن کنیم، هشتگ بگذاریم، ترندها را پیگیری کنیم.

- سیستم آمارگیر: من پول دادم و سرویسی خریدم که تعداد آمارهای بیش‌تری برای من نشان داده شود، اما باور کنید هیچ تغییری در نتیجه ندیدم. سیستم آمارگیر بسیار ابتدایی است مشکل دارد، به ترافیک ورودی دقت کنید نیمی از آن‌ها نوشته از blog.ir/panel اما از پنل کاربری چه کسی؟ خدا می‌داند، منبع بخش بزرگی از لینک‌ها گوگل است اما اینکه چه کلماتی جستجو شده‌اند، با تعداد ورودی این لینک‌ها منطبق نیست. خود بهتر می‌دانید بخشی از این مشکل به خاطر سیستم redirectی هست که از آن استفاده می‌کنید. لطفا اصلاحش کنید.

من از فاطمه، محسن، الهه، فرشته و سمیرا دعوت می‌کنم به این پویش بپیوندند و بنویسند بلکه بیانی‌ها را با نوشته‌هایشان از خواب بیدار کنند.

یک اعتراف کوچک

محسن نوشته بود خانواده‌اش به حریم شخصی او احترام نمی‌گذاشتند و چند بار بعد از خواندن دفترچه‌ی خاطراتش سرزنشش کرده‌اند، به همین خاطر چندبار در دوران راهنمایی سعی کرده برای نوشتن خاطراتش از یک الفبای ابداعی استفاده کنه، اما چون در خواندن خط ابداعی خودش مشکل داشته، کارش را ادامه نداده.

این نوشته‌ی محسن خاطره‌ای را برایم زنده کرد؛ سال دوم دبیرستان یک کتاب خودآموز زبان روسی پیدا کرده بودم و با یاد گرفتن الفبای سیریلیک، پای تخته در مورد معلم‌ها دری وری می‌نوشتم. و از آنجا که بعضاً حروف مشابه الفبای لاتین و سیریلیک آوای متفاوتی دارند هیچ کس نمی‌تونست حدس بزند چه چیزی نوشته‌ام (الحمدلله سال ۸۱ دسترسی به اینترنت رایج نبود)

نکته مهم: اگر یک تاجیک نوشته‌های من را می‌دید متوجه میشد چه چیزی نوشته‌ام، تاجیک‌ها فارسی صحبت می‌کنند اما فارسی را بجای رسم‌الخط رایج با الفبای سیریلیک می‌نویسند.

پی‌نوشت: قسمت نظرات این مطلب مکان مناسبی برای اعترافات شماست.

بزرگترین سانسور ادبیات فارسی از نظر من

می‌گفتن ایرانی‌ها طوری سریال اوشین(سال‌های دور از خانه) را سانسور کردند که ژاپن درخواست داده که سریال سانسور شده را دوباره از ما بخره.

هرچند بعدها مشخص شد که این مورد هم شایعه‌ای بیش نبوده اما قصد دارم در ادامه به مناسبت عید فطر از هوشمندانه‌ترین سانسور تاریخ ادبیات خودمان بنویسم.

در این مورد هم مانند شایعه فوق‌الذکر ماحصل کار سانسور نه تنها معروف‌تر از نسخه‌ی اصلی بلکه زیبا‌تر و دلنشین‌تر هم شده است.

سانسورچی که نامش برای من معلوم نیست، با تغییر یک کلمه از شعری از قاآنی این بیت معروف را ساخته که می‌گوید:

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت

صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

حالا خودتان را آماده کنید برای خواندن شعر اصلی قاآنی که معنایش ۱۸۰ درجه خلاف آن چیزی است که تا به حال هزاران بار خوانده‌اید و شنیده‌اید:

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت

صد شکر که این آمد و صد شکر که آن رفت

این با طرب و خرمی و فرخی آمد

وان باکرم و محنت و رنج و مرضان رفت

عید آمد و شد عیش‌ و نشاط و طرب آغاز

مه رفت و خرافات خرافات خران رفت

ایام نشاط و طرب و خرمی آمد

هنگام بساط و شعب و زرق و فسان رفت

لاحول‌کنان آمد تا خانه ز مسجد

عابد که ز مسجد به سوی خانه دوان رفت

عید آمد و شد باز در خانهٔ خمّار

شاهد به میان آمد و زاهد ز میان رفت

این طُرفه‌ که با مسجد و سجاده و دستار

زاهد سبک از زهد پی رطل‌ گران رفت

ما هم چله سازیم دگر با می و معشوق

سی روزه به دریوزه انیمان‌که زیان رفت

رندانه به میخانه خرامیم وگذاریم

سر درکف آن پای که تا دیر مغان رفت

پیشنهاد: از اطرافیانتان بپرسید که این بیت از کیه؟(به احتمال زیاد میگن حافظ!) بعد هم اصل شعر را براشون بخونید و به نگاه متعجبشون نگاه کنید.

پی‌نوشت: اگر از آن شایعه بی‌خبرید، می‌گفتن در اصل اوشین فاحشه بوده که ایران با سانسورش او را به شخصیتی مثبت تبدیل کرده.

وسواس نوشتن

راستش مدتی است دچار وسواس نوشتن شده‌ام، چندین بار آمده‌ام بنویسم، چند خطی هم نوشته‌ام اما انگار توانایی نوشتنِ مطلوب آنچه در ذهنم می‌گذرد را ندارم؛ و صفحه را بسته‌ام. انگار واژه‌های خوبی در دایره‌ی لغات حافظه‌ام برای بیانشان پیدا نمی‌کنم.

چون تحمل چشم انتظاری برایم سخت است مثل همیشه رفته بودم اداره‌ی پست تا چند ساعتی زودتر بسته‌ی پستی‌ام را تحویل بگیرم. فیلم یاد هندوستان می‌کند و شغل مورد علاقه‌ام، همیشه دوست داشته‌ام پستچی شوم، بروم نامه‌‌های مردم را بدهم دستشان و در همان حال به چشمانشان نگاه کنم و خوشحالی و ناراحتی، شوق و وحشتشان را تماشا کنم. خواستم این‌جا بنویسم ولی نشد، گفتم هرچه بنویسم باز نمی‌توانم بگویم، آنچه دلم می‌خواهد. بلد نیستم.

خبر نجفی را که شنیدم ترسیدم و بر خودم لرزیدم،انگار بر لبه‌ی پرتکاه دره‌ای ایستاده‌ام و تکه سنگی از پایم به پایین می‌لغزد، دیدم که خطر در کمین همه است... آشنایی به خاطرم آمد که نه به زبان ظاهر اما در دل سری به نشانه‌ی  نکوهش برایش تکان داده بودم که چقدر سست اراده‌ است و مایه شرمساری. زنگ خطری بود که اگر حواسم جمع نباشد فردا دیگران سرشان را برای من تکان خواهند داد.

کتاب صوتی سعادت زناشویی از تولستوی را از نوار شنیدم، نویسنده عالی، ترجمه‌ی سروش حبیبی عالی، روایت مریم محبوب عالی. سوژه‌ی کتاب هم اگر چه تلخ و دردناک اما منطبق بود با واقعیت زندگی و پندآموز. خواستم بنویس و به شما هم معرفی‌اش کنم اما انگار جوهر صفحه کلیدم تمام شده بود هر چه کردم نشد.

خواستم از ناکامی تیم محبوبم آث میلان بنویسم در ۱۰ دقیقه‌ی پایانی لیگ سری‌آ ایتالیا و اینکه اگر می‌شد چه می‌شد و  اما نشد حتی نشد درباره‌اش چند خطی بنویسم.

سوژه‌ها فراوانند: عکس‌های طبیعت نیک برانت که با دوربین آنالوگش بدون لنز تله و واید می‌گیرد، کتاب درمان شوپنهاور که هم‌خوانی‌اش می‌کنیم، ماه رمضان و دویدن‌هایم، گل بخودی بازیکن پر مدعای سپاهان... تمایل به نوشتنشان هم هست اما قدرتش نیست، انگار زور معلم انشای سخت‌گیر درونم بیش‌تر است.

در مورد سوژه‌ها نوشتم که بدانید ذهنم پر است از هیاهو اما وسواس مانع کار است. مانعی که قبل از آغاز دوباره‌ی وبلاگ نوشتنم هم بود و باز دوباره به سراغم آمده، امیدوارم بتوانم نادیده‌اش بگیرم.

بیایید برایم بنویسید که قرار نیست به من نمره بدهید و به خاطر ضعف نوشته‌هایم سرزنشم کنید، بنویسید اگر خوب هم باشم نوشته‌هایم عالی باشد قرار نیست کاپ بیان را به من بدهند. بگویید بنویس برای دل خودت و اندک خواننده‌هایت.